فرایند سکولارسازی / سکولار شدن در جامعه
در مطالعات جامعه‌شناختی، سکولاریزاسیون یا سکولار شدن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فرایندهای همزاد مدرنیته شناخته می‌شود. به‌طور کلی، سکولار شدن (که گاهی به «عرفی‌شدن» یا «دنیوی‌شدن» هم ترجمه می‌شود) فرایندی است که در طول آن، از یک سو نهادها، اندیشه‌ها و آداب دینی اهمیت و معنای اجتماعی خود را از دست می‌دهند و از سوی دیگر، بخش‌هایی از جامعه و فرهنگ، از زیر نفوذ نهادها و ارزش‌ها و نشانه‌های دینی خارج می‌شوند (محمدمسعود سعیدی، 1396: 129). معمولاً برای سکولارسازی سطوح متفاوتی برشمرده می‌شوند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها سکولار شدن خود دین است. به این معنا که در طی این فرایند، تلقی‌هایی از دین شکل می‌گیرند که به میزان قابل‌توجهی از نیازهای زمانه متأثرند و نه آموزه‌های اصیل و حقیقی ادیان. آنچه در جریان سکولارسازی جامعه رخ می‌دهد، حذف دین نیست، بلکه در اینجا بیشتر شاهد به‌حاشیه‌رفتن تفسیرهای قدسی از جهان و حقایق آن و غلبه نگاه کارکردی، این‌جهانی و فردگرایانه به دین (یعنی در نظرگرفتن دین تنها به‌مثابه عاملی برای آرامش فردی) هستیم. از این جهت می‌توان گفت، جامعه‌ای که در مسیر سکولارسازی قرار دارد، زمینه مناسبی برای پیدایش جریان‌های معنوی نوظهور خواهد بود. همان‌طور که با رشد و گسترش این جریان‌ها، این فرایند در جامعه شدت و سرعت بیشتری خواهد گرفت و به‌تدریج، هم هویت قدسی و الهی دین و هم نقش‌آفرینیِ همه‌جانبه آن در زندگی، تضعیف خواهد شد.
✍️ حجت‌الاسلام دکتر علی لطیفی
#فلسفه_زندگی
#معنویت‌های_جدید
#فلسفه_دین
